Aan kinderen in Nederland is gevraagd welk nieuws in het jaar 2014 het meest indruk op hen maakte. Zij gaven als antwoord: de vliegramp van vlucht MH17. Ook de opkomst van de islamitische staat is genoemd en de ziekte ebola. Van al dat nieuws kun je bang worden. Wie is er nu eigenlijk de baas op aarde? Hoe zal dit aflopen? God de Heer geeft ons hoop door zijn profeet Jeremia.

Preek over Jeremia 51,45-50:

Gemeente waar Jezus zoveel van houdt, gasten, luisteraars,

In het afgelopen jaar is er veel gebeurd. Ook heel erge dingen. Wat heeft nu het meest indruk gemaakt? Op het nieuws was dat kinderen de vliegramp van vlucht MH 17 het belangrijkste nieuws van het afgelopen jaar vonden. Ook de opkomst van de islamitische staat is genoemd en de ziekte ebola.

De aanslag op vlucht MH 17 was in de zomer. Maar de nabestaanden van de slachtoffers dragen nog elke dag het verdriet mee van het verlies van hun geliefden. En wanneer komt de volgende aanslag? Sommigen mensen en groepen roepen op tot bloedige aanslagen op burgers.
De islamitische staat is niet meer elke dag op het journaal, zoals in het begin. Maar ze is er nog wel. Even gruwelijk en wreed als in het begin. Het moorden en verkrachten gaat door. Hoe lang gaat dit duren? Hoeveel dorpen en steden zullen ze nog meer innemen? Komen ze ook hier?

Van al dat nieuws kun je bang worden. Maar als je let op wat God de Heer vertelt door zijn profeet Jeremia dan mag je hoop vinden.

Onderwerp:
AL GAAN DE WERELDMACHTEN NOG ZO TE KEER, ER IS MAAR ÉÉN DE HEER!
1 God straft Babel. 2 God redt zijn volk.

–

Al gaan de wereldmachten nog zo te keer, er is maar één de Heer!
1 GOD STRAFT BABEL.

Jeremia kondigde de ballingschap aan. Dat was Gods straf op de ontrouw van zijn volk. Maar Jeremia kondigde ook de terugkeer uit de ballingschap aan. Dat was Gods belofte voor zijn volk van onverdiend herstel.

Babylonië was in die tijd de grote wereldmacht. Ook wel Babel genoemd, naar haar hoofdstad. God gebruikte de Babyloniërs om de straf uit te voeren: zij veroverden Juda en Jeruzalem en namen het volk mee de ballingschap in. De bovenlaag of de elite van de bevolking en de schatten van overwonnen volken namen ze mee naar Babel.

Babylonië stond bekend als erg wreed. Jeremia gebruikt een aantal keren het beeld van een leeuw voor Babylonië. Een leeuw als roofdier dat brult als hij zijn prooi bespringt. Misschien heb je wel eens een natuurfilm gezien waarin een leeuw een prooi vangt. En hoe hij het dan opeet. De prooi wordt in stukken gereten door de leeuw met zijn scherpe tanden. Het lekkerste vlees eet hij op. Het is een bloederig tafereel. Wat over is dat is voor de aasgieren.

Maar Babel had plezier in haar wreedheid. Ze verheerlijkten onrecht en geweld. Ze vereerden afgoden en gaven niet aan Jahwe de eer. De mensen van Babel zijn hoogmoedig, net als hun voorganger Babel uit Genesis 11. Weet je nog hoe de mensen vroeger een hoge toren bouwden? Die moest tot in de hemel reiken. God had gezegd dat ze de aarde moesten bevolken. Maar dat wilden ze niet. Ze zochten hun eigen eer. Ze wilden beroemd worden. Zo is ook het Babel uit de tijd van Jeremia hoogmoedig. Ze vieren feest over de rug van anderen. Ze gaan over lijken. Daarom gaat God de Heer hen straffen.

Denk eens aan machthebbers en wereldmachten vandaag. Veel van hen hebben dezelfde taal. Wat is er ook vandaag veel onrecht en wreedheid. Machthebbers zijn uit op hun eigen belang. Leiders leven ten koste van anderen, zelfs van eigen onderdanen. Er zijn veel groepen die andere volken of groepen willen elimineren. Zij zelf alleen zijn de goede. Zo trots zijn ze. En in hun eigen gebouwde rijk vieren ze feest. Wat je maar feest noemt. Want ze gaan over lijken.

Wie heeft nu het laatste woord? Ze hébben toch alle macht? Je zou er echt bang van worden. Toen ook waren de mensen doodsbang voor Babel. Jeremia schildert hoofdstukken vol angst voor de oprukkende legers. Die legers lijken niet alleen heel machtig, in de praktijk hebben ze ook veel macht. Als een leeuw die verscheurt.

Maar er is maar één Oppermachtig, dat is God de Heer. Zoals God de Heer Babel strafte, zo zal Hij ook dit onrecht wreken! Daar mag je op vertrouwen.
De straf voor Babel is echt gekomen. Babel verwoestte Jeruzalem en de tempel. Babel zelf werd een kleine 50 jaar later verwoest. Stel je voor: In de dagen dat Babel Jeruzalem heeft ingenomen, juist dan zegt God via Jeremia, dat Hij Babel zelf zal verwoesten.
God zegt in 51,39: “Ik giet ze vol met wijn tot ze waggelen en lallen.” En in 50,43: “De koning hoort van de komst van het leger dat Babel zal verslaan, zijn handen beginnen te trillen, angst en paniek overvallen hem.”

Dat is later ook echt zo gebeurd. Dat is als Belsassar koning is over Babylonië. Deze koning organiseert een enorm feest. Terwijl het rijk op instorten staat en de vijandelijke legers voor de deur staan. Ze drinken wijn uit de bekers van het huis van de Heer die ze geroofd hadden uit Jeruzalem. Opeens zien ze een hand die letters schrijft op de muur. Dan staat er: “De koning trok bleek weg, hij stond te trillen op zijn benen en zijn knieën knikten… Ook zijn machthebbers waren onthutst.” Daniël legt de boodschap uit. Aan het rijk van Babel komt een einde. Zij drinken door. Diezelfde nacht worden ze met hun dronken hoofden gedood. Babel is gevallen. De stad wordt een puinhoop. Een onbewoonde spookstad.

Onrecht, wreedheden en machthebbers die dat voorstaan hebben niet het laatste woord. God heeft het eerste en het laatste woord. Jezus zal komen als Rechter met Gods eindoordeel.

–

Al gaan de wereldmachten nog zo te keer, er is maar één de Heer!
2 God REDT ZIJN VOLK.

God geeft via Jeremia zijn volk een aantal opdrachten. Daaruit blijkt hoe God zijn volk onverdiend redt uit het oordeel. We gaan die opdrachten een voor een bij langs.

1/ De eerste opdracht waar we bij stil staan is: 1 Ontvlucht de stad.
God roept zijn volk op de stad Babel te ontvluchten als Hij het vonnis over haar gaat uitvoeren.

“Ga uit de stad!” Dat is een bekend thema in de Bijbel.
-Denk aan Lot en Sodom. God gaat de steden Sodom en Gomorra omkeren vanwege de gruwelijke zonden die de mensen daar doen. Engelen komen van tevoren bij Lot. Ze zeggen tegen hem dat hij de stad moet verlaten. Omdat God hem wil sparen.
-Denk ook aan het boek Openbaring. Het wereldrijk Babylonië uit de tijd van Jeremia is gevallen en is niet meer. De hoofdstad Babel is verwoest. Ik las ergens dat de vroegere stad Babel zelf vandaag nog steeds een lege ruïne is. Maar Babel is een symbool geworden van alle machten die tegen God opstaan. Zoals God eens Babel tot een einde bracht, zo zal Hij dat doen met alle machten die tegen Hem opstaan. Dat zegt Openbaring 18.

Gods kinderen zijn van zichzelf niet beter. Maar God zegt in 50,20: hun zonden zijn vergeven. Alle mensen van zichzelf even slecht en verdorven. Denk aan de wreedheden van groepen fanatiekelingen. Daar is ieder mens toe in staat. In de Tweede wereldoorlog zat de Jood Abel Herzberg in een concentratiekamp. Hij wordt bevrijd. Later schrijft hij een boekje. Daarin zegt hij over de Duitse beulen: ieder mens kan een beul worden. Bij die uitspraak wil ik dit zeggen:
De vraag is of je dat van jezelf erkent en naar God gaat voor vergeving en bevrijding tot nieuw leven. Door Jezus.

Ken jij ook die Weg, Jezus? Waar ga jij naar toe als je ontdekt wat voor erge dingen jij hebt gedaan? Heb je dan een adres waar je naar toe kunt? Waar je bevrijding vindt en leven? Dat wil God je geven. Door Jezus. (Joh.3,16.36)

–

De tweede opdracht waar we naar kijken is:
2/ Wees niet bang voor geruchten van geweld.

Het jaar 2014 was een jaar vol geweld. Veel mensen hebben het ervaren als extreem geweld. Veel mensen zijn bang waar het heen gaat met deze wereld. Kan het nog erger? Wat staat ons nog meer te wachten?
In de tijd van Jeremia was Babel een wereldmacht. Grote rijken hebben altijd te maken met aanvallen. Ook Babylonië heeft veel opstanden te verduren gehad. Babel sloeg ze allemaal bloedig neer.

Maar God zegt tegen zijn onderdrukte volk: “Laat je hoofd niet hangen.” Letterlijk zegt Hij: “Laat je hart niet week worden.” Je hart wordt week als de erge dingen die gebeuren maken dat je hart niet meer pompt en dat je niet meer ademhaalt en dat je helemaal niet meer functioneert. Zo’n week hart zal later de koning van Babel zelf hebben. Weet je nog van koning Belsassar met zijn knikkende knieën? Hij is radeloos en in paniek.

God zegt dat wij ons niet zo bang hoeven zijn voor alle onrecht en geweld dat we helemaal niet meer functioneren. God maakt wat erg is niet lichter dan het is. Hij zegt wel: Kijk verder dan alle ellende die er is. Die heeft niet het laatste woord. Ik heb dat.

–

Daarmee zijn we bij de volgende opdracht van God voor zijn volk:
3/ Houd Gods oordeel voor ogen.
God ziet echt alle onrecht en geweld. Dat is een troost voor wie lijden onder onrecht. Veel mensen vielen door Babel, nu zal Babel zelf vallen. Zoals de mensen eens prooi waren van Babel, zal Babel nu zelf ten prooi vallen. En dat nog wel aan de woede van God. God zal als Rechter alle onrecht wreken.

Als wij Gods oordeel voor ogen houden, dan leren we ook dit: Wij hoeven alle onrecht niet te wreken. Dat deed Jezus ook niet. Wij kunnen de wraak met een gerust hart aan God overlaten. Dan hoeven wij ook niet haatdragend en wraakzuchtig te zijn.

Dat is een belangrijke les ook anno 2014 en 2015. Juist met al dat geweld van het afgelopen jaar en het geweld dat nog steeds verder gaat kunnen we zomaar vol wrok worden. Dan kunnen we bijvoorbeeld wijzen op extremistische moslims en vervolgens alle moslims over één kam scheren. En roepen om wraak. Maar intussen wensen we dan zelf de wreedheden die anderen doen op hun beurt aan hen toe. Dan maken we dat wij zelf net erg doen als zij.
Laat het oordelen aan God over. Alleen God oordeelt en vonnist rechtvaardig.

–

4/ Een volgende opdracht is: 4 Noem de naam van de Heer.
Letterlijk zegt Jeremia: “Gedenk uit de verte de Heer.”

Gods volk was ver van huis. In een vreemd land in ballingschap. -God is hen niet vergeten. Hij gedenkt hen: Hij houdt van hen. Hij kijkt naar hen om. Hij redt hen. -Laten zij God gedenken: Laten ze zich aan Hem toewijden vol vertrouwen. Hoe ver ze ook van huis zijn.

Bij ver van huis zijn denk ik vandaag ook letterlijk aan de vele mensen die ver van hun geboortegrond zijn. In 2014 zijn er door alle geweld op aarde meer dan een miljoen vluchtelingen bij gekomen. Ze zijn ver van hun huis en hun geboortegrond. Maar God is de Heer van hemel en aarde. Hij is betrouwbaar. Hij is overal en Hij is overal onze Helper en Bevrijder door Jezus.

Of je nu thuis bent of ver van huis, eigenlijk zijn wij allemaal vreemdelingen op aarde. Deze aarde is niet ons thuis, maar de hemel, daar waar God woont, dat is ons thuis. Dat is ook een troost voor ons als we in het afgelopen jaar afscheid hebben moeten nemen van geliefden in de Heer. God haalde hen bij zich Thuis. Het is ook een aansporing voor ons: De enige manier waarop wij het vol kunnen houden hier is door God de Heer te gedenken. En zijn Zoon Jezus Christus. Gedenken, dat is niet alleen denken aan, maar ook: je toevertrouwen aan: Hier ben ik, Heer. Al stort alles in, ik bouw op U!

De laatste opdracht waar we naar kijken is deze. God zegt tegen zijn volk:
5/ Laat Jeruzalem in je hart komen.

Jeruzalem is de stad die God had uitgekozen om daar tussen zijn volk te wonen. Als God zijn volk vraagt Jeruzalem in hun hart te laten opkomen, dan zit daar een belofte van God in. Hij belooft dat Hij zal volk zal laten terugkeren naar hun eigen land en stad. Juist door de val van Babel kunnen Gods kinderen terugkeren en kan Jeruzalem weer opbloeien. Dat is later ook echt gebeurd.

Vandaag geldt wat Jezus zei: God aanbidden dat kan niet alleen in Jeruzalem, maar dat kan overal op aarde, namelijk als je God aanbidt in geest en in waarheid. Dat is als je God aanbidt door de heilige Geest en door Jezus.

Misschien lijkt God ver weg. Juist in bange tijden vol wreedheden en geweld. Maar God is dichtbij! Hij is in zijn eigen Zoon naar deze aarde gekomen. Zo dichtbij! Jezus heeft heel die ellende op zich genomen. Hij gaf zijn leven om te betalen voor onze schuld en zonden.

Wat voor wereldmachten er ook zijn en hoe wreed ze ook zijn, ze zullen alle ondergaan. De enige die blijft dat is God! Hij is de allerhoogste Koning.
Wat voor wreedheden er in ons hart kunnen huizen, als wij ons aan Jezus geven, dan kunnen zij het niet winnen.

Daarmee zijn we bij de kernvraag voor mensen op deze aarde.
De kernvraag vroeger in de tijd van Jeremia, vandaag en altijd is of wij God erkennen als Koning. Koning van hemel en aarde. Ook als onze Koning.
Dat was precies de boodschap waarmee ook Jezus kwam. Hij kondigde het koninkrijk of het koningschap van God af!

God niet als Koning erkennen. Dat was de grondfout van de mensen uit Babel in Genesis 11. Ze maakte torenhoge vestingen. Om zich te verzetten tegen God. -Dat is ook de grondfout van Babel uit boek Jeremia: Ze zeggen dat zij god zijn en geven niet aan God de eer. -God niet als Koning erkennen is ook de grondfout van het Babel in boek Openbaring. Babel staat symbool voor alle verzet tegen God en tegen het Lam, Jezus.

Wat kies jij? Erken je God als allerhoogste Koning, of wil je zelf de baas zijn? Over jouw leven en dat van anderen? Aan al dat verzet zal God een einde maken.

Wat wil Hij dan met ons? God wil dat wij Hem erkennen als Koning.
Ook al lijken allerlei machthebbers de baas te zijn in gruwelijke wreedheden. Laat je niet verblinden en laat je hart niet week maken. Erken God de Heer.
Openbaring 19 zegt: Eens komt de dag dat voor iedereen publiek zichtbaar duidelijk is dat God echt de allerhoogste Koning is. En dat Jezus zijn Zoon is die als Lam stierf om ons weer bij God terug te brengen. Wacht niet tot je Hem gedwongen als Koning moet erkennen, omdat je niet anders kunt, oog in oog met Hem. Doe het vrijwillig. Doe het omdat je zijn liefde hebt geproefd. Doe het vandaag. En als je Hem als Koning hébt erkend, blijf dat dan elke dag doen.

Gods goede nieuws is: Als je God de Heer en zijn Zoon Jezus erkent als Koning dan zal Hij in jouw leven komen.

Denk eens aan deze grote aarde en alle wereldmachten en onze rol daarin. Onze rol is heel klein op deze grote aarde met alles wat er speelt. Wat kunnen wij nu uitrichten tegen zoveel geweld? Maar bedenk dan dit: Jezus is geboren. En als Jezus ook in jou geboren mag worden, dan zul je naast al je struikelen iets van Gods Koningschap laten zien aan de mensen om je heen! Zijn Koningschap vol liefde, recht, waarheid en genade. Daarvoor wil God je gebruiken. En daarom is het zo belangrijk dat er overal een kerk van Hem is, om dat aan de mensen te laten zien.

Als je op God vertrouwt, Hem erkent en je voor Hem opent, dan ben je veilig bij Hem. Dan hoor je bij de geliefde bruid van zijn geliefde Zoon. Voor nu, voor 2015 en voor altijd.
Amen

Jeremia 51,45-50 Dokkum, 31-12-2014 av Oudejaarsdag

Liturgie:
Votum en groet
Zingen: God heeft het eerste en het laatste woord. In Jezus. Liedboek Gez.1: 1.2.3.4
Gebed
Lezen: Jeremia 51,45-58 God straft Babel en redt zijn volk.
Zingen: Erken God en zijn gezalfde Zoon als allerhoogste Koning. Gereformeerd kerkboek Ps.2: 1.2.3.4
Lezen: Openbaring 18,1-8 Babylon is gevallen.
Lezen: Openbaring 19,1-8 God heeft het Koningschap aanvaard.
Zingen: Alle eer aan God. Gereformeerd kerkboek Gez.71: 1
Tekst: Jeremia 51,45-50
Preek
Zingen: Liedboek Gez.63: 1.2.3.4.5
Geloof: Gereformeerd kerkboek Gez.161: 1.2.3.4
Dankgebed en voorbede
Collecte
Zingen: We eren onze drie-enige God. Gereformeerd kerkboek Gez.107: 1.2.3.4
Zegen