De zon heeft van God haar eigen plek gekregen. Ze piekert er niet over om ergens anders te gaan staan. Alleen op die ene plek kan ze doen waarvoor God haar gemaakt heeft: de aarde verlichten en zorgen voor warmte en groei. God heeft álles in de schepping zijn plek gegeven. Dat heet Gods orde. Gods orde is natuurlijk. Gods orde is logisch. Gods orde is gezond. Gods orde is heel makend. Binnen Gods orde bloeit het leven op. Dat geldt ook voor de mens. Als je leeft in Gods goede orde en je houdt aan zijn geboden dan zul je dat ervaren.

Preek over Jeremia 8,7b:

Gemeente waar Jezus zoveel van houdt, gasten, luisteraars,

Kindermoment van groep 5 t/m 8 van de basisschool.
Jongens en meisjes, kijk eens op het scherm van de beamer. Wat is dat? [Je ziet de zon en de planeten die daaromheen draaien.]
Hoe komt de zon op die plek? [God heeft de zon op die plek gezet.]
Houdt de zon zich aan de plek die God haar heeft gegeven? [Ja]

Wat is de taak van de zon? [De aarde verlichten, zorgen voor warmte en groei.]
Wat gebeurt er als de zon op een andere plek zou staan? [Dan is er geen leven meer mogelijk op aarde. Verder weg = bevriezing. Dichterbij = verbranding. De zon staat precies op de goede plek.]

Wat is voor de zon het mooist, deze plek die God haar gaf of als ze zelf een plek kon kiezen? [Deze plek die God haar gaf.]
Waarom? [Op de plek die God haar gaf kan ze doen waarvoor God haar gemaakt heeft. Alleen als ze daar staat kan ze zon zijn voor ons.]

Zie je hoe mooi God alles gemaakt heeft? Dat heet Gods orde. Zoals God alles gemaakt heeft zo is het goed. Als wij ons daar aan houden, dan gaat het goed met ons, anders niet. Daar gaat de preek over.

–

Onderwerp: GODS ORDE IS DE BEDDING WAARIN WIJ LEVEN.
1 Eerst kijken we naar Gods orde in Gods schepping.

We hebben Psalm 19 gezongen: “Aan ’s hemels hoog gewelf wees eens de Schepper zelf de zon zijn woning aan. Zoals een bruidegom blij uit zijn kamer komt, gaat hij zijn wijde baan.”
Vroeger dachten de mensen dat de zon om de aarde draaide. De aarde draait in het echt om de zon. Maar de zon beweegt in ons zonnestelsel. En dat beweegt weer in het heelal.

De zon piekert er niet over een andere plek te kiezen. Als de zon kon praten, dan zou ze zeggen: “Dit is mijn plek. Hier hoor ik thuis. Hier kan ik precies doen waarvoor ik er ben. Voor jullie zorgen. Iets mooiers is er niet.”

Zo heeft God álles in zijn schepping zijn eigen plek gegeven. Jeremia heeft het ook vaak over Gods schepping. God geeft hem daar oog voor.

Ben jij wel eens op het strand geweest? Misschien ken je het bulderen van de zee. Als het opkomend tij is dan stormen de golven aan. Ze spoelen over het strand. Maar het land daar achter blijft droog. In Jeremia 5 zegt God: “Ik heb met zand de zee aan banden gelegd, haar een vaste grens gesteld. Haar golven donderen, maar tevergeefs, ze bruisen onstuimig, maar worden gestuit.” (5,22) God heeft natuurlijke barrières opgeworpen tegen de zee. God heeft de mens ook dijken leren maken als bescherming tegen de zee. Als de zee zich daar aan houdt, dan gaat het goed.

Gods orde in de schepping zie je ook bij de trekvogels. Die komen we tegen in Jeremia 8. Er zijn standvogels en trekvogels. Standvogels blijven het hele jaar in hetzelfde gebied. Trekvogels komen en gaan.
De gierzwaluw ken je vast wel. Meestal komt die eind april in Nederland aan. Tot voor kort zeiden we: rond Koninginnedag. Als je nu buiten kijkt zie je geen zwaluwen meer. De zwaluwen zijn uit ons land vertrokken. Ze reizen af naar warmere streken in het zuiden. Daar overwinteren ze. Volgend jaar komen ze weer terug bij leven en welzijn.

Een zwaluw is geen mens. Maar een zwaluw kent wel Gods orde. God heeft hem gemaakt en hij doet waarvoor hij gemaakt is. Als het tijd is voor de trek, dan gaat hij op reis. Als het tijd is om terug te komen, dan keert hij terug. Zo doen alle trekvogels

Al die dingen die God geschapen zijn schitterend. Juist als ze de plek innemen die God hen gaf en als ze doen waarvoor Hij hen gemaakt heeft, dan schitteren ze. Dat is hun plek, hun bedding. Daarbinnen gaat het goed, maar daarbuiten is de chaos. Als de zon verhuist en als de zee alles overstroomt en als de trekvogels blijven, dan gaat er heel veel mis. Maar als ze zich houden aan Gods orde, dan bloeit de aarde, en dan kunnen wij ervan genieten.

Binnen Gods orde heeft God ook zijn regels en geboden gegeven.
In de natuur zijn dat bijvoorbeeld de natuurwetten. Denk aan de wet van de zwaartekracht: Wat valt, dat valt naar beneden.

Gods geboden zijn belangrijk voor Gods orde. Waar de natuur zich houdt aan Gods wetten daar blijft Gods orde heel. Anders gaat alles stuk.

–

2 Nu kijken we naar Gods orde voor de mens.

Toen God de mens maakte heeft Hij ook een bepaalde orde gemaakt. God heeft alles geschapen in bepaalde verhoudingen. God gaf ieder zijn eigen plek en taak, ook de mens.

God spreekt door Jeremia. Hij hamert steeds op zijn geboden. In Jeremia 8 zet God zijn geboden in de bedding van zijn orde. God zegt: “Mijn volk kent niet de orde van de Heer.”

Als wij willen leren van God, dan zullen we oog moeten krijgen voor Gods orde.
Als je naar de natuur kijkt, dan is Gods orde heel helder. De plek van de zon, de scheiding van zee en land, de trek van de vogels. Gods orde is natuurlijk. Gods orde is logisch. Gods orde is gezond. Gods orde is heel makend.

Maar zo werkt het ook voor ons als Gods mensen! Willen jullie gedijen en wil je het samen en persoonlijk goed hebben? Ken dan Gods orde en blijf daarbinnen.

Ik noem een paar voorbeelden van Gods orde.
*Denk maar aan het begin. Toen ordende God de hemel en de aarde. Maar ook het leven van de mens. Genesis 1 zegt: “God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij hem. Hij zegende hen en zei tegen hen: ‘Wees vruchtbaar en word talrijk, bevolk de aarde en breng haar onder je gezag: heers over de vissen van de zee, over de vogels van de hemel en over alle dieren die op de aarde rondkruipen.’”
Dat is Gods orde. God zegt: Om mijn schepping tot bloei te brengen heb je het mannelijke en het vrouwelijke samen nodig. In ieder mens én als mannen en vrouwen samen. Mannen en vrouwen zijn gelijkwaardig. Mannen en vrouwen kunnen niet zonder elkaar. Het mannelijke kan niet zonder het vrouwelijke en andersom.

*Nog een voorbeeld uit het begin. Bij Gods orde hoort ook dit: “Dat een man zich losmaakt van zijn vader en moeder en zich hecht aan zijn vrouw, met wie hij één van lichaam wordt.” (Genesis 2,14) God wil huwelijken van één man en één vrouw. Daarvoor is nodig dat je je losmaakt van je ouders en je eigen plek inneemt. In het huwelijk verbind je je voor het leven. Dan kun je de levenseenheid van gehuwden ervaren.

Jeremia zegt: Als je je aan Gods orde houdt, dan bloeit het leven op. Laat je Gods orde los, dan verdort het leven. Wij kunnen heel ingewikkelde dingen bedenken over goede relaties. Er zijn in onze samenleving heel veel vormen van relaties. Maar wil je echt tot bloei komen, ga dan terug naar Gods orde. Gods orde is duidelijk. Gods orde is goed voor ons. Als je in je hart kijkt, dan weet je toch: oh ja, dit is waarvoor de Heer ons heeft gemaakt?

*Ik noem nog één basisonderdeel van Gods orde. Het gezin. In gezinnen is veel gebrokenheid. Soms worden gezinsleden helemaal niet gezien. Soms stappen gezinsleden zelf uit het gezin, ze willen geen contact meer. Wat een pijn en wat een verdriet… Hoe anders is het als er harmonie is in een gezin. Vader en moeder zijn er samen voor hun kinderen. De leden van het gezin horen er allemaal bij… Zie je hoe anders dat tweede is? Iedereen ziet toch in één keer dat het laatste Gods bedoeling is? Gods orde is zo duidelijk. Zo wijs. Hij is echt goed voor ons. Alleen daarbinnen kunnen we opbloeien.

Gods orde is breder dan zijn geboden. Gods orde is zeg maar de verhoudingen. Hoe God alles in elkaar gezet heeft. Kijk, zo heb Ik het gemaakt. Op deze manier kunnen jullie het goed hebben.

In de bedding van Gods orde gaf God ook zijn geboden.
De tien geboden. Samengevat in: God liefhebben met heel je hart, heel je ziel en heel je verstand, en je naaste liefhebben als jezelf. Jeremia wijs steeds op Gods geboden. Die geboden hebben alles te maken met Gods orde. Als je je aan Gods geboden houdt, dan heb je het goed in de orde die God geschapen heeft!

Ik noem als voorbeeld het 8e en het 9e gebod die Jeremia in hoofdstuk 8 aanhaalt. Straks kijken we naar hoe Júda het doet, maar eerst dit:
Het 8e gebod: Begeer niet wat van een ander is. Neem dankbaar aan wat God jou geeft en wees bereid dat te delen met de ander. Als je dat doet, dan heb je het samen goed. Ook in de orde of de verhoudingen die God gemaakt heeft.

Denk maar aan het huwelijk. God wil dat je als huwelijkspartner gericht bent op wat je de ander kunt geven in plaats van op wat jij kunt krijgen. En dat de ander gericht is op wat hij jou kan geven. Maar dan kom je beide niks tekort. Dan kan je huwelijk opbloeien.
Ook als je als kerkgemeenschap zo leeft is er genoeg voor iedereen. Dat is wat gebeurde in de eerste christelijke gemeente: allen deelden van hun overvloed, niemand kwam tekort.
Gods geboden beschermen Gods orde.

Denk eens aan het 9e gebod: Beschuldig de ander niet vals als je voor de rechter staat. Spreek juist met liefde en respect over elkaar. Kom zoveel als kan op voor de goede naam van de ander.
Als je zo leeft als gezin, dan is het fijn om samen te zijn. Dan hoef je elkaar niet vliegen af te vangen en te veroordelen, maar is er een sfeer van: ieder van ons mag er zijn. Dan is er warmte en veiligheid.

–

Maar nu komen we bij de rauwe werkelijkheid van Jeremia 8. Wat goed is voor de mens, dat ziet de mens niet altijd. Daar verzet hij zich juist vaak tegen. In de bedding van Gods orde bloeien wij open, maar wij lopen vaak uit die bedding vandaan. Gods geboden zijn zoeter dan honing en een genot om ze te houden, maar wat kunnen wij mopperen op wat God ons opdraagt.

Zo ging het ook bij Juda. Zo logisch en natuurlijk en vanzelfsprekend als de natuur zich houdt aan Gods orde en wetten, zo koppig en dwars gaat Juda daar juist tegen in! -Wie valt staat op en wie verdwaald is zoekt de goede weg, maar Juda zet oogkleppen op en draaft maar de verkeerde kant op: bij God vandaan. -Trekvogels weten precies wanneer het tijd is om terug te keren, en dan komen ze, maar Juda weet alleen maar van weggaan, en terugkomen is er niet bij.

Heel dat mooie verhaal van Gods orde en Gods geboden, daar heeft Juda lak aan. Alles wat God wil dat willen zij juist niet. Ze zeggen dat ze wijs zijn, maar ze zijn eigenwijs. Als je niet naar God luistert en je niks aantrekt van zijn geboden en zijn orde, dan ben je dom.

Wat de gevolgen zijn, dat kun je wel raden. In Juda is geen leven en groei en bloei, maar het hele leven in Juda gaat kapot!

Denk aan het 8e gebod. Juda leeft volgens hfd.8,10 op deze manier: “Allen zijn op eigen voordeel uit.” Maar als wij alleen op ons eigen voordeel uit zijn, dan wordt de één rijk en de ander arm. Dan krijg je scheve verhoudingen. Jaloezie en wrok. We laten ons tegen elkaar opzetten. Van Gods bedoeling komt niks meer terecht.
Denk aan het 9e gebod. Jeruzalem houdt volgens hfd.8,5 vast aan bedrog. Als wij bedriegen en roddelen, dan neemt degene met de scherpste tong alle macht. Anderen worden de dupe en zijn hun leven niet meer zeker. De mooie orde van God valt uiteen.

Toen God alles maakte was het helemaal in orde. Hij gaf zijn geboden om dat zo te houden. Maar juist door zijn geboden aan onze laars te lappen zorgen wij ervoor dat die orde uiteen valt. Hechte gezinnen breken stuk. Mooie families gaan op de fles. Hele kerken vallen uiteen. Wat een schade.
Veel van ons kennen dat ook uit eigen ervaring. Wat een pijn en wat een verdriet geeft dat.

–

Maar God stuurt zijn profeet Jeremia. Door Jeremia roept God zijn volk terug. Dit hele hoofdstuk is één grote oproep om terug te keren: Ga terug naar de Heer! Naar zijn veilige bedding! Naar hoe Hij alles gemaakt heeft! Houd je weer aan zijn leefregels!

Maar vraagt God daarmee niet iets onmogelijks? God zegt wel dat het logisch is dat je opstaat als je valt en dat je terugkeert als je verdwaald bent, maar de geschiedenis leert toch dat Gods volk telkens weer bij God vandaan loopt? Het lijkt wel of het voor hen natuurlijk is om juist bij God vandaan te lopen. Ze kúnnen toch niet anders?

Het is waar: de mens kan, nadat hij tegen God in opstand kwam, van zichzelf niet anders dan lak aan God hebben. ‘Ik heb aan God geen boodschap, ik zoek het zelf wel uit’, dat zit ons in het bloed. Maar God neemt daar geen genoegen mee. God zegt ook niet: Oké, het is jullie eigen schuld, Ik láát jullie daar in.

Maar, als wij weglopers geworden zijn en wetsovertreders, moet God zijn orde dan maar aanpassen? Moet Hij zijn geboden dan maar lichter maken of afschaffen? Dat doet God niet. God blijft ons zijn geboden en zijn orde voorhouden. Dat God dát doet, dat is fantastisch nieuws. Hij wil dat het écht weer goed komt met ons. Weer helemaal in orde. Dat kan alleen op zijn manier.

Als je het boek Jeremia leest, en je kijkt naar de geschiedenis van Gods volk, dan valt er van mensen geen oplossing te verwachten. Gods geboden zijn bij hen niet veilig en zij breken Gods orde af. Daardoor wordt hun hele leven vergiftigd. Daar is geen kruid tegen gewassen, zegt Jeremia. Oftewel: Dat patroon kunnen mensen niet doorbreken. Daarom gaat God dat zelf doen!

Juda had alles vernield en droeg geen vruchten meer. God vergelijkt zijn volk vaak met een wijngaard. Hij heeft alles aan zijn wijngaard gedaan en verwacht goede vruchten. Maar er zijn geen vruchten, of alleen oneetbare vruchten. Maar God grijpt in. Hij zorgt dat er wel weer vruchten komen.

Hoe God de Heer dat doet lezen we in Jeremia 31. Daar staat: “Dit is het verbond dat ik in de toekomst met Israël zal sluiten – spreekt de HEER: Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven. Dan zal ik hun God zijn en zij mijn volk. Men zal elkaar niet meer hoeven te onderwijzen met de woorden: “Leer de HEER kennen,” want iedereen, van groot tot klein, kent mij dan al – spreekt de HEER. Ik zal hun zonden vergeven en nooit meer denken aan wat ze hebben misdaan.” (Jeremia 31,33-34)

Weet je nog van Gods orde en Gods geboden? De geboden van God zijn nodig om te blijven bij de orde van God. God schaft zijn orde niet af. God maakt zijn geboden niet lichter. God legt wel zijn geboden in ons hart. Hij zorgt ervoor dat wij van harte doen wat Hij zegt. Dat is de enige manier om ons steeds-weglopen-bij-Hem-vandaan te doorbreken!

Eerst zat ons in het bloed dat we bij God vandaan willen. Zijn geboden wilden we niet en zijn orde al helemaal niet. Maar nu legt God ons in het hart dat we graag bij Hem horen en dat we het liefst doen wat Hij ons zegt. Dat wordt onze nieuwe natuur! -Eerst was ons leven: Weg met God en zijn geboden. Nu houden we van Hem en zijn geboden. -Eerst was ons leven vruchteloos, nu dragen we vrucht. -Dat is een radicale verandering.

In het nieuwe testament vertelt God hóe die verandering mogelijk is. Lees maar mee in Johannes 15. God stuurt Jezus en Jezus zegt dit: ‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt snijdt hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit hij bij, opdat hij meer vruchten draagt. Jullie zijn al rein door alles wat ik tegen jullie gezegd heb. Blijf in mij, dan blijf ik in jullie. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven. Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen. Maar zonder mij kun je niets doen. Wie niet in mij blijft wordt weggegooid als een wijnrank en verdort; hij wordt met andere ranken verzameld, in het vuur gegooid en verbrand. Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren. De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn.

Wij waren bij God vandaan gelopen. Los van God moeten we niks hebben van God en zijn orde en zijn geboden. Toen stuurde God zijn Zoon Jezus. Die werd mens. Hij hield wel van God en zijn geboden. Hij leert ons weer liefde voor God en zijn geboden en zijn orde. Dat gebeurt op deze manier: Als je in Jezus gelooft dan geeft God zijn geboden in je hart… Dat doet Hij door Jezus in je hart te laten wonen met zijn gehoorzaamheid uit liefde!…

Door Jezus krijgen we een nieuwe identiteit. Van mensen die niet aan God willen, worden we mensen die niets liever dan God willen. En alles wat bij God hoort. En ieder die bij God hoort. God verbreekt onze aard van weglopers zijn. Hij maakt ons mensen die weer trouw bij Hem komen. Door Jezus.

God geeft geen nieuwe of een andere bedding, zodat wij kunnen leven. Het is veel mooier. God geeft Jezus en als wij in Hem blijven en Hij in ons dan kunnen wij wel leven in Gods bedding. Samen met Jezus mee!
Wat een heerlijk nieuws: Jezus gooit Gods orde en Gods geboden niet overboord. Maar Jezus leert ons door de heilige Geest van binnen uit om blij te zijn met Gods orde, die te erkennen en daarvan te genieten. Dan zullen we opbloeien en vrucht dragen!
Amen

Liturgie morgendienst:
Votum en groet
Zingen: Gereformeerd kerkboek Ps.19: 1.2.3 God maakt zich bekend in zijn schepping en vooral in zijn Woord. We eren Hem.
Schuldbelijdenis We belijden God onze schuld met Lied 169: 1.2.3 – 1A 2M 3V
Genadeverkondiging Als we oprecht onze schuld beleden hebben mogen we zeker zijn van vergeving. We zingen daarvan met Lied 169: 4.5.6 – 4M 5V 6A
Gebed
Lezen: Jeremia 8,4-23 Gods volk overtreedt Gods geboden en kent Gods orde niet.
Zingen: Gereformeerd kerkboek Ps.119: 2.64.66 Over Gods goede orde en geboden.
Tekst: Jeremia 8,7b: Maar mijn volk kent niet de orde van de HEER.
Preek
Zingen: Lied 375: 1.2.3.4 (op de melodie van Geref.kerkboek Gez.81: Dit is de dag die God ons schenkt.)
Wet
Zingen: Lied 375: 5.6.7 (op de melodie van Geref.kerkboek Gez.81: Dit is de dag die God ons schenkt.)
Dankgebed en voorbede
Collecte
Zingen: Gereformeerd kerkboek Gez.149 We loven God om zijn majesteit en zijn orde.
Zegen