Wat is zuivere godsdienst? Veel mensen claimen dat zij een zuivere godsdienst hebben. Of de zuivere godsdienst bij uitstek. Maar wat zijn de gevolgen ervan als je dat zegt? Wordt de wereld daar beter van? Of maken we elkaar daarmee af? Jezus combineert zuivere godsdienst met liefde voor allen! God heb je lief door je medemens lief te hebben. Tot en met je vijand.

Preek over Jeremia 7,1-15:

Gemeente waarvan Jezus zoveel houdt, gasten, luisteraars,

Kindermoment groep 5 t/m 8 van de basisschool:

Jongens en meisjes, wat heb ik bij me? [Een appel.]
Zou die appel lekker zijn? [Hij ziet er mooi uit. Mooi rood.]

Als je wilt weten of een appel goed is heb je er dan genoeg aan als je alleen kijkt naar de buitenkant? [Nee, de binnenkant is ook belangrijk.]
Als de buienkant goed is, is de binnenkant dan automatisch ook goed? [Niet altijd. Soms ziet een appel er van buiten prachtig uit, maar is hij van binnen helemaal zacht of bruin. En smaakt hij niet lekker meer.]

Zo is het ook met de kerk van God.
Als je een prachtig en duur kerkgebouw hebt, is de geméénte dan ook goed? [Dat kan, maar dat hoeft niet. Een gebouw zegt niet alles over de gemeente. Als je een duur kerkgebouw hebt zegt dat misschien dat er rijke gemeenteleden zijn. Maar dat zegt nog niets over hoe die mensen met elkaar omgaan.]

Als een gemeente elke zondag kerkdiensten houdt, met bidden, zingen en preken, is dat een goede gemeente? [Dat kan. Bidden, zingen en preken zij echt belangrijk. Als we dat niet zouden doen, dat zou niet goed zijn. Maar tegelijk: gemeente zijn is meer dan bidden, zingen en preken.]

Waar kun je nu aan zien dat je echt gemeente van Jezus bent? [Aan hoe je in de gemeente met elkaar omgaat. En aan hoe je als gemeente met de andere mensen omgaat. Dat je de mooie dingen die je hoort in de kerkdienst ook gaat doen in je leven.] Daar gaat de preek over.

–

Het zal je maar gebeuren. Je hoort bij Gods volk in de tijd van Jeremia. De tempel, het huis van God is open, de altaren roken, er is een komen en gaan van mensen die bij God komen, die zich voor Hem neerbuigen en Hem aanbidden. Maar dan staat daar Gods profeet Jeremia en hij zegt: “Dit land gaat er aan, jullie gaan er aan, en dit huis van God gaat er aan. Dat gebeurt als je niet radicaal je leven verandert. Jullie willen niet luisteren naar God en zijn geboden.”

Het zal je maar gebeuren. Je hoort bij Gods volk in de tijd dat Jezus als mens op aarde is. De tempel, het huis van God is open, de altaren roken, er is een komen en gaan van mensen die bij God komen, die zich voor Hem neerbuigen en Hem aanbidden. Maar dan staat daar Gods Zoon Jezus en Hij zegt: “Het zal erger voor jullie zijn dan voor Sodom en Gomorra. Dat gebeurt als je niet radicaal je leven verandert. Jullie willen niet luisteren naar God en zijn geboden.”

Het zal je maar gebeuren. Je hoort bij Gods volk in de tijd dat het boek Openbaring werd geschreven. Jullie gemeente kent een actief kerkelijk leven. Van de buitenkant gezien zijn jullie een bloeiende gemeente. Maar dan stuurt Jezus een brief en Hij zegt: “Ik hoef jullie liederen, gebeden en gaven niet. Ik wil jullie hart. Als je niet radicaal je leven verandert, dan zal er in jullie omgeving geen kerk over blijven.”

Elk bericht geeft grote schok. “Ik ben het toch niet, Heer?” God wil geen godsdienst aan de buitenkant alleen. Hij wil ons hárt. Maar hoe zit het met óns hart?

Het onderwerp van de preek is: WAT IS ZUIVERE GODSDIENST?
1 Zuivere godsdienst is God liefhebben.
2 Zuivere godsdienst is je naaste liefhebben.

–

Wat is zuivere godsdienst?
1 ZUIVERE GODSDIENST IS GOD LIEFHEBBEN.

Veel mensen denken dat tempels veilige plaatsen zijn. De tempel is een heiligdom. Die zullen ze niet bombarderen. Dus schuilen mensen daar.

God de Heer had Jeruzalem uitgekozen om daar onder zijn volk te wonen. God had koning Salomo een tempel voor Hem laten bouwen. Toen de tempel werd ingewijd kwam er een wolk van boven naar beneden, in het allerheiligste. God liet zien: Ik ben met jullie.

De mensen dachten: Zolang de tempel hier staat kan niemand ons iets doen. De tempel beschermt ons. Ons broedervolk, het tienstammenrijk, is in ballingschap gevoerd. Dat zal ons nooit overkomen zolang de tempel hier is.

Gods volk dacht: De tempel is aan God gewijd. Als je aan Gods tempel komt, dan kom je aan God. Wij hebben de tempel. Dus niemand zal aan ons komen. Maar ze vergaten dit: Als je aan Gods tempel komt, dan kom je aan God, dat geldt ook voor ons als Gods eigen volk!

Wij kunnen nooit van Gods tempel ons bezit maken. Wij kunnen nooit Gods bescherming afdwingen alleen omdat wij zijn volk of zijn kerk heten. Als wij dat denken dan maken wij de tempel of Gods kerk los van God zelf. Alsof er bescherming zit alleen in dat gebouw.

Maar hoe belangrijk de tempel of de kerk ook is, het gaat om de Heer! Hij is het belangrijkst. God de Heer is veel groter dan de tempel. Je kunt God niet vangen in de tempel, en dat Hij dan moet doen wat jij zegt.
Als de tempel wordt ingewijd dan zegt koning Salomo: “Zou God werkelijk op aarde kunnen wonen? Zelfs de hoogste hemel kan u niet bevatten, laat staan dit huis dat ik voor u heb gebouwd.” (1 Koningen 8,27) God de Heer wil niet dat wij vastzitten aan de tempel, maar dat wij ons hechten aan Hem persoonlijk.

Als je naar de tempel of naar de kerk gaat, dan is de belangrijkste vraag: Hoe kunnen wij God zelf onder ogen komen? God wil een ontmoeting met ons. Besef je ook wie God is? God zegt ergens: “Ik ben God en geen mens, Ik ben heilig in jullie midden.”

Wie kan bij God komen? In de tijd van Jeremia mocht Gods volk bij God komen als ze kwamen met het bloed van een offerdier. Daarmee vroeg God van hen dat ze erkenden: Uit mijzelf kan ik niet bij U komen en voor U bestaan. Het kan alleen als U mij gratie verleent. Die offerdieren wezen naar Jezus en zijn dood aan het kruis. Alleen Jezus’ bloed kan mensen redden. Door Jezus mogen wij vrijmoedig bij God komen.

Maar wacht even. Kijk eens naar de tijd van Jeremia? Dat deden ze toch? Ze kwamen met offers. Met wierook uit Seba en kalmoes uit een ver land zelfs (6,2). Dus met dure offers. Ze brachten brand- en vredeoffers mee. Als je God om vergeving vraagt dan is alles toch goed?

Maar kijk: zij lopen achter andere goden aan (7,6 en 7,9 en 6,18). Ze ontwijden Gods tempel zelfs met afgodsbeelden en voorwerpen van de afgodsdienst!

*Maar dan is de vraag: Kom je nu bij God of niet? Voor wie kies je: voor God of voor andere goden? God en andere goden gaan niet samen. Óf je vertrouwt helemaal op God, óf je stelt je vertrouwen op iets of iemand anders. Deuteronomium 6,4 zegt: “Luister, Israël. De Heer, onze God, de Heer is de enige!”

*Er is nóg een vraag. Kom je nu bij God of niet? Zoek je Gods tempel of zoek je God zelf? Zeg jij: Ik ben gedoopt en dus zit het goed met mij? Zeg je: ik hoor bij een kerk of bij een bepaalde soort kerk en dus ben ik gered? Doop en kerk zijn erg belangrijk. Maar zij kunnen je niet redden. Alleen God kan je redden.

*En dan nog deze vraag: Mag God ook bij jou komen en mag Hij jouw leven veranderen of wil je de oude blijven? Je kunt niet oprecht bij God komen en dan de oude blijven. Als je God oprecht zoekt en ontvangt, dan komt Hij in je wonen en dan kun je nooit meer de oude zijn. Hij zal je gaan veranderen op deze manier dat je meer op Hem en zijn Zoon gaat lijken.

Wat is zuivere godsdienst? Belangrijke vragen daarbij zijn: Mag God bij jou komen? Mag Hij ook in jou komen? Gaat het jou om Hem zelf? Mag Hij jou van binnen weer heel en mooi maken en zo naar buiten laten komen?

God wil geen uiterlijke godsdienst met mooie woorden, waarbij we intussen Hem op afstand houden. Jeremia 7 is één groot protest tegen uiterlijke godsdienst. Denk ook aan de woorden van God via zijn profeet Jesaja: “Dit volk praat mij naar de mond, het dient mij alleen met de lippen, terwijl hun hart ver bij mij vandaan is, hun ontzag voor mij is louter plicht, alleen maar aangeleerd en door mensen opgelegd.” (Jesaja 29,13) God wil dat wij Hem vertrouwen en liefhebben met ons hele hart.

God met je hele hart en ziel liefhebben, dat doe je zo: Als je geen afstand van Hem neemt en Hem niet op afstand houdt, maar als Hij in je hart mag komen, en van daaruit in je hele leven. De Bijbel noemt dat: God liefhebben en dus zijn geboden doen. Het wordt zichtbaar in je leven. In je leven met God en in je leven met je naaste. Ook in je leven met God: Ik heb God lief. Ik verlang naar Hem. Ik ben graag bij Hem. Gewoon om bij Hem te zijn en meer niet.

Waarom zit jij hier? Waarom luister jij thuis mee? Omdat je dat gewend bent? Omdat je je anders schuldig voelt? Omdat mensen je anders lastig vallen?
Of omdat je Gods uitnodiging hebt gehoord? Omdat je zijn liefde hebt gezien en geproefd? Omdat je niks liever wilt dan bij Hem zijn?

Weet je wie zo leefde als in dat laatste? Dat was Jezus! Hij vond het heerlijk dat God Hem liefhad. Hij had God ook volmaakt lief. Hij genoot ervan om bij God te zijn. Hij leefde helemaal aan God toegewijd. Telkens wanneer wij Jezus in ons leven toelaten zal Hij ons dat ook leren.

–

Wat is zuivere godsdienst?
2 ZUIVERE GODSDIENST IS JE NAASTE LIEFHEBBEN.

Zuivere godsdienst gaat niet alleen over onze verhouding tot God. Het gaat altijd meteen ook over onze verhouding tot onze medemensen.
-Al in het oude testament had God gezegd: Heb je naaste lief als jezelf. Ik ben de Heer. (Leviticus 19,18)
-De apostel Johannes zegt: “Als iemand zegt: ‘Ik heb God lief’, maar zijn broeder of zuster haat, dan is hij een leugenaar. Iemand kan onmogelijk God, die hij nooit gezien heeft, liefhebben als hij de ander, die hij wel ziet, niet liefheeft. We hebben dan ook dit gebod van hem gekregen: wie God liefheeft, moet ook de ander liefhebben.” (1 Johannes 4,20-21)
-Jezus vat Gods geboden zo samen in het dubbelgebod van de liefde: “Heb God lief met alles wat in je is, en je naaste als jezelf. (Matteus 22,37-40).

Dat dubbelgebod van de liefde horen we ook bij Jeremia.
God wijst daarop in zijn aanklacht tegen zijn volk. Gods volk kwam in de tempel om God te aanbidden, maar in hun leven van alledag vergrepen ze zich aan hun medemensen! De armen waren de dupe. Vreemdelingen, wezen en weduwen. Juist de zwakke kwetsbare bevolkingsgroepen.
God citeert ook uit zijn tien geboden die Hij zijn volk had gegeven. God gaf niet alleen het 1e tot en met 4e gebod over God liefhebben, maar ook het 6e tot en met 10e gebod over je naaste liefhebben. Gods volk kwam vroom in de tempel, het leek er op dat ze zich hielden aan gebod 1-4, maar intussen gingen ze dwars in tegen het 6e, 7e, 8e en 9e gebod: moorden, overspel, stelen, meineed.

Dat is geen zuivere godsdienst, maar valse godsdienst. De Bijbel zegt steeds: God echt dienen is je ook houden aan zijn geboden. Niet alleen zijn geboden over Bijbel lezen, bidden en offeren, maar ook zijn geboden over hoe je als mensen met elkáár omgaat.

Jezus zegt dat dit tweede even belangrijk is als het eerste! “Het tweede is daaraan gelijk!”, (Matteus 22,39). Bij de vraag wat zuivere godsdienst is, is het belangrijkst, dat het je gaat om God zelf. Jezus zegt dat hoe je omgaat met je medemens even belangrijk is!
-Als je je medemensen besteelt, vermoordt, verkracht en vals beschuldigt, dan beledig je God die die mensen gemaakt heeft!
-Alle godsdiensten die deze dingen promoten zijn geen zuivere godsdiensten, maar valse godsdiensten. Wij maken van het christendom ook een valse godsdienst als wij zo praten en doen. God de Heer gaat niet eerst mensen maken om vervolgens die mensen te laten afmaken. Als je dat doet of in zijn Naam doet, dan beledig je zijn Naam. Hij heeft dat nooit gezegd en gewild.

Wat God wel wil is dit: dat we onze naaste liefhebben als onszelf.
-Dat we hem niet haten en kwijt willen of vermoorden, maar dat we hem liefhebben, hem zijn plek gunnen, en alles doen om zijn leven te beschermen en hem tot bloei te laten komen.
-Dat we niet zijn partner van hem afpakken, en onze eigen partner niet ontrouw worden, maar dat we trouw zijn aan onze eigen man of vrouw. Dat we op het gebied van seksualiteit veilig bij elkaar zijn.
-Dat we elkaar niet bestelen en dingen misgunnen, maar dat we graag weggeven en delen en elkaar het goede gunnen. In het besef dat alle dingen die wij mogen gebruiken van de Heer zijn.
-Dat we elkaar niet vals beschuldigen en zo figuurlijk of letterlijk naar het leven staan, maar dat we met liefde en respect over elkaar spreken en het voor elkaar opnemen als iemand lelijke dingen zegt. Ook in ons gezin en in de kerk en op school.

De toets voor een zuivere godsdienst is hoe je met de mensen die God gemaakt heeft omgaat! Jeremia zegt: Dat wordt vooral duidelijk in hoe jullie omgaan met hen die zwak en kwetsbaar zijn.

–

In de tijd van Jeremia leek het volk van God heel godsdienstig en vroom. Als je ze in de tempel zag, dan zou je denken: wat wijden zij hun leven aan God, zeg. Maar intussen deden ze hun medemensen heel erg tekort. Maar God de Heer is superduidelijk: Ik haat dit. God zegt: Ik zal jullie er om straffen. Jullie willen niet luisteren naar Mij. Ik luister niet meer naar jullie. Ik doe jullie weg uit mijn ogen. En de tempel, mijn huis, laat ik verwoesten.
Dit is de eerste keer in de Bijbel dat melding wordt gemaakt van de verwoesting van de tempel! Dat is heel schokkend als je je daar veilig waant. Maar het is overduidelijk als je het onrecht ziet.

Het leven is één. De binnenkant én de buitenkant. Leven op zondag én door de week. Leven met God én met elkaar. God heb je lief dóór je naaste lief te hebben!

Hoe zit jij hier? Kom je vergeving van zonden kopen om de rest van de week weer je medemensen naar het leven te staan? In je gedachten, je woorden of je daden? Of ben je mild en genadig, vergevend en vrijgevig naar jouw medemensen, zoals God dat ook naar jou is? En wil je graag daar in groeien?

De vraag: ‘Waarom zit jij hier?’ gaat niet alleen over dat je graag dicht bij God wilt zijn. Maar voor God is het net zo belangrijk dat je zegt: Ik kom hier ook om mijn broeder en zuster te ontmoeten. Het is voor mij ook een feest om bij hén te zijn. …

Maar zo dicht op elkaar. Juist in de kerk. Wie kan dat uithouden? Jeremia mag later vertellen op welke manier dat wel kan. Wat wij uit onszelf niet kunnen, dat wil God ons geven. Dat lezen we in Jeremia 31. God zegt: “Ik ga met mijn volk een nieuw verbond sluiten. Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven. Dan zal ik hun God zijn en zij mijn volk.” (Jeremia 31,33) God geeft zijn Zoon Jezus en de heilige Geest. Als zij in ons komen, dan zullen zij ons echte liefde leren naar elkaar. En dat we daarin groeien.

–

En de andere mensen dan die niet in God en Jezus geloven? Jezus zegt: Je naaste liefhebben dat geldt voor elke medemens. Ongeacht ras, geslacht, godsdienst of geaardheid. Heb iedereen lief, tot en met je vijanden! Dat deed Hij zelf ook! Hij bad zelfs voor de mensen die Hem lieten kruisigen.

Zuivere godsdienst gaat dus niet alleen over de mensen van jouw religie of jouw groep. Zuivere godsdienst vraagt volmaakte liefde naar álle mensen. Als je jouw leven aan God wilt wijden, laat dat dan dáárin zichtbaar worden.

En als je merkt dat je dat niet kunt opbrengen, dan heb je het goed gezien. Wij kunnen dat niet. Maar Jezus kan het wel door ons. Vraag Hém!
Amen

Liturgie:
Votum en groet
Zingen: Gereformeerd kerkboek Ps.24: 1.2.3.5 Wie mag bij God komen? Alleen wie rein is in zijn hele leven.
Schuldbelijdenis: gebed geref. kerkboek blz.674-675
Genadeverkondiging: Als we oprecht onze schuld hebben beleden, mogen we zeker zijn dat God ons graag vergeeft. Dan kunnen we dankbaar zingen. Gereformeerd kerkboek Ps.103: 1.9
Gebed
Lezen: Jeremia 7,1-15 en 21-28 Over valse en zuivere godsdienst.
Zingen: Heb God lief en je naaste als jezelf. Opw.51
Tekst: Jeremia 7,1-15
Preek
Zingen: Liedboek Gez.437: 1.2.3
Wet
Dankgebed en voorbede
Collecte
Zingen: Opw.623
Zegen

Of:
Collecte tijdens de collecte: http://www.youtube.com/watch?v=9Bnc5yYDtkQ
Zingen: God wil van ons een volk maken dat Hem helemaal toegewijd is in liefde naar Hem en elkaar en al onze medemensen. Gereformeerd kerkboek Gez.164
Zegen